SAGALASSOS ANTİK KENTİ

SAGALASSOS ANTİK KENTİ

Eğer bu ülkede yaşıyorsanız ve Sagalassos’u görmediyseniz bu bir kayıp hem de çok büyük bir kayıp. Yazıyı okuyun ve neler kaçırdığınızı fark edin…

Türkiye’de yüzlerce arkeolojik alan var ve çoğuna hak ettiğinden daha az ziyaretçi gidiyor. Geçenlerde yine keyifle keşfettiğim Sagalassos da bunlardan biri. Oysa Antalya, Isparta ve Burdur’dan kolaylıkla ulaşılabilir bir noktada bulunuyor.

Sagalassos günümüze en iyi şekilde korunarak gelen antik yerleşimlerden biri. Akdeniz’e giden yol üzerinde yer alması ticaretin gelişmesinde önemli bir rol oynamış. Ürettikleri çömlekler için gereken toprak Çanaklı Ovası’ndan sağlanmış. Suyun çokluğu, 1500 metreyi geçen rakım dolayısıyla savunmasının kolay olması konumunun avantajları arasında.

Antik kentin son derece kültürlü bir aristokrasisi varmış, bu da sanatın kalitesinin diğer kentlerle kıyaslandığında çok daha yüksek olması sonucunu doğurmuş. Sagalassos’taki en etkileyici yapılardan biri ise geçmişin büyük kahramanları için yaptırılan ve dans eden kız figürleri ile dekore edilmiş bir Heroon. Birbirlerinin şallarından tutmuş 14 kızın betimlendiği friz gerçekten görülmeye değer. Kendine özgü mimarisi ile anıt, kahramanların hak edeceği bir güzellik ve zarafet sergiliyor. Yaklaşık 14 metre yüksekliğindeki eser Sagalassos şehri için çeşitli kahramanlıklar gösterenler onuruna yapılmış, zaten “Heroon” kelimesi de “kahramanlar için yapılmış anıt” anlamını taşıyor. 

Sagalassos’taki en etkileyici yapılardan biri olan tiyatro en parlak dönemlerinde 9 bin kişilikmiş. Termessos gibi dünyada en yükseğe kurulmuş tiyatrolardan biri. MS 2. yüzyıl eseri olan yapı 500 ve 600’lü yıllardaki iki büyük depremle hasar görse de oturma yerlerinin büyük bölümü hala sağlam. Bir kısmı dağa yaslanmış olarak yapılan tiyatronun diğer kısmı duvara yaslanır şekilde inşa edilmiş.

Neron’un Kütüphanesi

Yazıtından anlaşıldığı kadarıyla, M.S. 120’li yıllarda şehrin önemli ve zengin ailelerinden olan Neon’lar tarafından yaptırılmış. M.S. 4. yüzyıl sonlarına doğru zemini biri 40, diğeri ise 60 metrekare civarında iki mozaikle kaplanmış. Büyük ve daha kaliteli olan mozaiğin ortasında ise Aşil’in Troya Savaşı’na katılması betimlenmiş. Roma döneminde yangın ve depremlerden nasibini alan kütüphane onarıldıktan sonra ziyarete açılmış. Önündeki Helenistik çeşme restorasyonu esnasında orijinal su kaynağı bulunmuş, dolayısıyla bugün hâlâ akıyor. 

Antoninler Çeşmesi

Bana göre Sagalassos’un en önemli eseri Antoninler Çeşmesi. Çeşme, MS 161 – 180 yılları arasında Roma İmparatoru Marcus Aurelius zamanında yaptırılmış. 28 metre genişliği ve 9 metre yüksekliği ile anıtsal bir yapı. Kelimelerin yetersiz kaldığı bir ustalıkla işlenmiş çeşmenin yapımında yedi farklı renk ve özellikte taş kullanılmış, ışıkla oynamayı seven Afyon mermeri ile kaplanmış. Çok sayıda heykel, eseri süslüyor, bunların ikisi şarap ve tiyatro tanrısı Dionisos’a ait. Çok titiz bir restorasyon geçiren şelaleli çeşmede 2010 yılından bu yana su akıyor. Eserin orijinal heykellerini Burdur Müzesi’nde görebilirsiniz.

DİPNOT

Yazılarımı farklı tarihlerdeki ziyaretlerimin ardından kaleme aldım. Kaçınılmaz olarak güncel birçok bilgi içeriyor ama güncel demek bugünün dünyasında hız ve değişimin eş anlamlısı. Bu nedenle yazılarımı referans alıp seyahat planı yaparken değişken bilgileri  (tarihi mekanları ziyaret, yemek ve konaklama önerileri, ulaşım bilgileri vs.) kontrol etmeyi unutmayın. Ve siz de benim gibi “bilgi paylaştıkça güzel” felsefesine inananlardansanız, yazıları zenginleştireceğini düşündüğünüz detayları iletin.

Yolunuz açık olsun, gezgin ruhunuz hiç yaşlanmasın!

  • İstanbul

    Onda yaşamak yerine onu yaşamak gereken 7 tepeli şehrin; semtlerinden müzelerine, tarihinden camilerine kadar bilinen ve bilinmeyen köşeleri…

  • Türkiye

    Binlerce yıllık kültür hazinesi, medeniyetler beşiği topraklarımızı keşfetmek için kuzeyden güneye, doğudan batıya adım adım yolculuk…

  • Avrupa

    Yılın her dönemi ziyaret edilen ışıltılı başkentler, dünya hazinelerini saklayan müzeler, zarafet ve estetiği buluşturan kültürlerden izler…

  • Amerika & Avustralya

    Her zaman merak uyandıran coğrafyalar ve mesafelere aldırmadan gitmek isteyeceğiniz şehirler…

  • Asya & Afrika

    Doğa harikalarından kültür miraslarına, şaşırtıcı geleneklerden mimari başyapıtlara kadar sayısız hazine…

  • Özel Dosyalar

    Özel günlere ilişkin öneriler, ilginç konulara ilişkin yazılar, farklı coğrafyaları bir araya getiren karma konular…

ADI NEREDEN?

Sagalassos’un adı, burada binlerce yıl önce yaşayan Hititlerin bir kolu olan Luwiler’den geliyor. Sagalassos 11. yüzyıldaki kayıtlara Agalassu Piskoposluğu olarak geçince aşağıdaki ilçe de zamanla Ağlasun olarak adlandırılmış.

DAHASI VAR

Şehir hakkında daha fazlasını merak edenler “Burdur Müzesi” yazıma göz atmayı unutmayın.