RİZE

RİZE

Yayla dersin akla önce Pokut gelir, Ayder gelir. Bal dersin aklına Anzer gelir. Fırtına Deresi’nin gürüldeyişini nerede duysan için gider;  aklına yine o gelir. En çok demli bir çay içtiğinde adını anasın gelir. Tabii ki Rize’den bahsediyorum. Yeşilin yuvasından, Karadeniz’in anlatılmaz yaşanır şehri Rize’den…

Tekstilden Çay Tarımına

Rize geçmişte bir tekstil kenti ve ticaret merkeziymiş. Evliya Çelebi 1640 yılında ziyaret ettiğinde; “Trabzon’a bağlı, deniz kıyısında, bahçeli, güzel bir yer” diye anlatmış. Cumhuriyetin ilanından sonra kısa süreliğine Artvin ile birleştirilerek Çoruh vilayeti olmuş. 1924 yılında da il ilan edilmiş. Aynı yıl şehri ziyaret eden Atatürk, şehrin ileri gelenlerinden Mehmet Mataracı’nın evinde kalmış.

Atatürk Evi ve Rize Müzesi

Rize merkezde görülecek çok şey yok. Ama mutlaka turlamak isterseniz iki müze aklınızda bulunsun. Biri Atatürk’ün kaldığı Mataracı Konağı. Aile tarafından müzeye dönüştürülmesi için Ata’nın 100. doğum yılında il özel idaresine bağışlanmış. Atatürk Müze Evi olarak ziyarete açık. Rize Müzesi’nde ise hem kent kültürünü yansıtan öğeleri hem de arkeolojik buluntuları görebilirsiniz. Binası da yöresel mimarinin en güzel örneklerinden; diğer adıyla Sarı Ev olarak biliniyor. İçinde kent kültürünü yansıtan öğeler ile arkeolojik buluntular birlikte sergileniyor.

Fırtına Vadisine Nazır Zilkale

Rize’de Ortaçağ’dan kalma çok sayıda kale olduğunu daha önce duydunuz mu? En büyüğü tarihi M.S. 6. yüzyıla dek uzanan Rize Kalesi; ardından da Zilkale geliyor. Aynı zamanda Rize’nin e güzel ve en turistik noktalarından biri. Çamlıhemşin’de Fırtına Vadisi’ne hakim bir noktada yer alıyor. Dağların arasında yükselen görüntüsüyle de hayran bırakıyor kendine. Kalenin üzerine inşa edildiği kaya bloğu denizden 750 metre yukarıda. Bulunduğu yer 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilerek korumaya alınmış. İçinde bir şapel de var.

Taş Köprülerin Güzelliği

Rize’de sıkça taş köprü göreceksiniz. Coğrafi yapının getirdiği yaşam koşullarının mecburi yansıması. Fakat bu mecburiyet günümüzde turizm öğesine ve fotoğrafların ana objesine dönüşmüş durumda. Yapım tarihleri kesin olarak bilinmese de bulundukları vadiye göre aldıkları şekiller ve yükseklikleri ile farklılaşıyorlar. 2-3 metre yükseklikten 10-15 metre yüksekliğe kadar ulaşanları var. Mikron, Ortan, Şenyuva, Çağlayan, Levent, Kızıltoprak, Çat köprülerden birkaçı… Özellikle doğayla bütünleşen ve yeşili adeta elbise gibi giyen köprüler  doğaya insan eli değdiğinde sonucun ne kadar güzel olabileceğinin kanıtı gibi… İnsan, “keşke her zaman bu kadar ahenk içinde olsa” diye düşünmeden edemiyor.

Kaçkar Dağları Milli Parkı

Kaçkar Dağları Milli Parkı, Çamlıhemşin sınırları içinde. İlçeye gittiğinizde 16 kilometre yol alarak ulaşabiliyorsunuz. Batısında Fırtına Deresi, doğusunda Hemşin Deresi var. Türkiye’de orman gülünün 3000 metrede yetiştiği tek yer de burası. Ayrıca Buzul Çağı’na ait izlerin görüldüğü ender yerler arasında. Buzul gölleri, buzul vadileri ve set gölleri Kaçkar Dağı’nın sakladığı doğa hazineleri… Dağın kuzey yüzünde ise Türkiye’nin en büyük 3. buzulu var.

Raftingden Kar Yürüyüşüne

Rize doğa sporlarına ve maceraya meraklılar için bulunmaz nimet. Rafting, kara yürüyüşü, kar yürüyüşü, kaya tırmanışı, dağcılık, mağaracılık ne ararsanız hepsi yapılıyor. Özellikle yüksek zirveler, dağcılar için Rize’yi ve tüm Doğu Karadeniz’i cazibe merkezi yapıyor. 3937 metre yükseklik ile Kaçkar ülkemizin en yüksek 4. dağı. Ve sadece profesyoneller değil amatörler de kendilerine uygun rotaları burada buluyor. Helikopter kayağı olarak geçen heliski de Rize’deki sıradışı aktiviteler arasında. İsviçre Alpleri’nde ve Himalayalar’da meşhur olan bu sporla uğraşanlar, son yıllarda artık Rize’ye de gelmeye başladı.

Yeşile Doymadan Dönmek Yok

Rize’ye en özet tanımla “yaylalar cenneti” diyebiliriz. Birçoğunun ünü tek başına ülkeye yayılmış durumda. Ovit, Gölyayla, Sal, Pokut, Hazindağ, Samistal, Palovit, Elevit, Amlakit, Aşağı Kavron, Yukarı Kavron, Kito sayabileceklerimden bazıları. Her birinin güzelliği başka; hepsi yayla ama manzarasıyla, yerleşimiyle, ulaşımıyla hiçbiri diğerine benzemiyor. İlginç bir de gelenek var; Rizeliler yaylaya çıktığında bereket getirsin diye birbirini gülsuyu ile ıslatırmış. Horon, tulum, çay yaylanın olmazsa olmazları. Bir de kendinizi sürekli bulutların üzerinde hissettiren sisli manzaralar müthiş.

Anzer’in Balı, Pokut’un Bulutları

Rize’nin en popüler yaylaları kuşkusuz Ayder ve Pokut. Ayder, Çamlıhemşin’e 19 km uzaklıkta. Rakımı 1218 metre. Fırtına Deresi, Gürgendibi ve Gelintülü Şelaleleri’ne yürüyüşle ulaşılabiliyor. Yine Çamlıhemşin’de yer alan Pokut ise 2032 metre rakımda. Balı ile ünlü Anzer, İkizdere ilçesinde. Rakımı 2105. Diğer adı da ününe uygun; Ballıköy. Binbir çeşit çiçeğin yetiştiği yaylanın balının özelliği tam da bu zengin bitki varlığı. Bir taraftan Çoruh Nehri ve Bayburt’a diğer tarafından Trabzon Uzungöl’e bağlanıyor.

DİPNOT

Yazılarımı farklı tarihlerdeki ziyaretlerimin ardından kaleme aldım. Kaçınılmaz olarak güncel birçok bilgi içeriyor ama güncel demek bugünün dünyasında hız ve değişimin eş anlamlısı. Bu nedenle yazılarımı referans alıp seyahat planı yaparken değişken bilgileri  (tarihi mekanları ziyaret, yemek ve konaklama önerileri, ulaşım bilgileri vs.) kontrol etmeyi unutmayın. Ve siz de benim gibi “bilgi paylaştıkça güzel” felsefesine inananlardansanız, yazıları zenginleştireceğini düşündüğünüz detayları iletin.

Yolunuz açık olsun, gezgin ruhunuz hiç yaşlanmasın!

  • İstanbul

    Onda yaşamak yerine onu yaşamak gereken 7 tepeli şehrin; semtlerinden müzelerine, tarihinden camilerine kadar bilinen ve bilinmeyen köşeleri…

  • Türkiye

    Binlerce yıllık kültür hazinesi, medeniyetler beşiği topraklarımızı keşfetmek için kuzeyden güneye, doğudan batıya adım adım yolculuk…

  • Avrupa

    Yılın her dönemi ziyaret edilen ışıltılı başkentler, dünya hazinelerini saklayan müzeler, zarafet ve estetiği buluşturan kültürlerden izler…

  • Amerika & Avustralya

    Her zaman merak uyandıran coğrafyalar ve mesafelere aldırmadan gitmek isteyeceğiniz şehirler…

  • Asya & Afrika

    Doğa harikalarından kültür miraslarına, şaşırtıcı geleneklerden mimari başyapıtlara kadar sayısız hazine…

  • Özel Dosyalar

    Özel günlere ilişkin öneriler, ilginç konulara ilişkin yazılar, farklı coğrafyaları bir araya getiren karma konular…

AKLINIZDA OLSUN

Karadeniz bol yağışlı ve nemli iklimi nedeniyle sebzelerin kurutularak değil, daha çok salamura olarak tüketildiği bir yer. Mesela İç Anadolu’da sık yapılan fasulye kurusunun kavurması, fasulye turşusunun kavurması olarak çıkıyor karşınıza; adı da turşu tavalısı. Hamsikoli, tabii ki muhlama, lahana sarması ve lahana yemekleri başlıca lezzetler arasında. Tatlı olarak laz böreği ve sütlaç favori. Ama Rize’deyseniz ve tatlı yiyecekseniz bence hakkınızı baldan yana kullanın; yanına yöreye ait tazecik kaymak ve tereyağı da eşlik etsin.

Konaklama içinse doğayla iç içe alternatiflerin sayısı artıyor. Sunulan standartlar genellikle benzer; lüks ya da yüksek konfor beklemek yerine temizlik ve samimiyet arayın derim. Çünkü alıp başınızı yaylaya çıkmışsanız, bence şehir hayatına dair tüm beklentileriniz ardınızda kalmalı ve olabildiğince sadelik peşinde olmalısınız. Aksini düşünüyorsanız, yayla tatili sizi mutlu etmeyecek demektir. Zaten yaylaların birçoğunda konaklama alternatifi de yok sadece uygun araç kiralayarak gezmeye gidebilirsiniz.