01 Şub FLORANSA’NIN YILDIZLARI
DUOMO (FLORANSALI MERYEM ANA KATEDRALİ)
Şehrin ileri gelenleri, Floransa için mimar Arnolfo di Cambio’dan daha iyisi ve güzeli yapılamayacak bir katedral istemişler, o da yapmış ama son noktayı muhteşem kubbeyle Filippo Brunelleschi koymuş. Birbirine geçme tuğlalarla, adeta iki farklı kubbeyi iç içe oturtmuş. Duomo, Roma’daki St. Peter ve Londra’daki St.Paul’den sonra giriş ile altar arasındaki mesafesi en uzun kilise kabul ediliyor. Michelangelo Roma’da St.Peter kilisesini yaparken Brunelleschi’nin kubbesinden yararlanmış. 463 basamağı çıkmayı göze alırsanız, 100 metre yüksekteki galeriden güzel bir şehir manzarası seyredebiliyorsunuz. Yanında bulunan ve Giotto tarafından 1334 yılında yapılan, 82 metrelik çan kulesinin manzarası da çok etkileyici. Yapımı 1294 yılında başlayan ve 140 sene süren katedralde Michelangelo tarafından yapılan ve Meryem Ana’nın üzüntüsünü yansıtan Pieta isimli meşhur heykel var. Floransa’ya yolunuz Paskalya’nın olduğu Pazar gününe denk düşerse çok renkli bir geçit törenine şahit olabilirsiniz. Bu arada Duomo bizdeki “Ulu Cami” gibi bir kavram, şehrin en büyük kilisesine verilen isim olduğundan Milano’nun en büyük kilisesi de Duomo adını taşıyor. Anlamı ise kubbe.
BATTISTERO (VAFTİZHANE)
Duomo’nun karşısındaki bina 5 ile 9. yüzyıllar arasında yapılmış. Dante’nin vaftizinin de yapıldığı binanın Bizans stili mozaiklerinden yazar Inferno (Cehennem) isimli eserini yazarken esinlenmiş. Vaftizhane’nin bronz kapılarını yapmak Floransalı sanatçılar arasında rekabete yol açmış. İncil’den sahneleri kapılara işlemek Ghiberti’ye kısmet olmuş. Michelangelo da Cennetin Kapıları isimli dört betimlemeyi yapmış.
PIAZZA DELLA SIGNORIA
Duomo’dan çıkıp, kalabalıklar ve şık dükkanlar eşliğinde Via dei Calzaiuoli’den yürüyün. Davut heykelinin bir kopyasının da olduğu güzel bir meydana varacaksınız. Bu meydan eski sarayın yapıldığı 1299 yılından beri Floransa’ya damgasını vurmuş. Palazzo Vecchio ve Uffizi (www.uffizi.firenze.it) bu meydanın sınırlarını oluşturuyorlar. Uffizi ofisler demek ve Cosimo Dükü’nün ofisleri olarak 1554 yılında yapılmış, şu anda ise inanılmaz bir sanat koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor. Botticelli’nin “Venüs’ün Doğuşu” isimli meşhur tablosu ve “İlkbahar” freskleri de burada. Da Vinci, Raphael, Michelangelo, Titian, Rembrandt ve Caravaggio eserleri, dünyanın en eski sanat galerisi ünvanlı bu binada sergilenenlerden sadece bazıları. İkinci kat koridorlarında Osmanlı padişahlarının tabloları da var.
PALAZZO VECCHIO
Kaleye benzeyen bu bina 13. yüzyıl sonlarında hükümet merkezi olarak yapılmış. 1470’de Medici Ailesi’nin evi olarak kullanılmaya başlandıktan sonra Michelangelo avlusunu yapmış. Anıtsal daireler şu anda sarayın sanat koleksiyonuna ev sahipliği yapıyor. Saraydaki en önemli bölümlerden biri “Beş yüzler Salonu” (Salone dei Cinquecento). Burası Büyük Konsey’in beş yüz üyesinin, savaş sahnelerini gösteren büyük freskler altında toplandığı salon. Saraydan düz devam edip, Uffizi’yi geçin ve nehrin üzerindeki Ponte Vecchio’ya (Eski Köprü) ulaşın. Floransa’nın en eski köprüsü olan 14. yüzyıldan kalma bu yapı çok etkileyici. Üzerinde kuyumcu dükkanları bulunuyor. Devamında zengin tüccar Luca Pitti’nin yaptırdığı ama şehri 400 yıl yöneten Medici ailesine sattığı Piti Sarayı var, içinde de beş müze. Galleria Paletina bir zamanlar Medici’lere ait olan 16-17. yüzyıl şaheserlerini bünyesinde bulunduruyor. Raphael Koleksiyonu ise çok sıra dışı.
PIAZZALE MICHELANGELO
Eski Köprü’den devam edip, sola dönün, kısa bir süre sonra 1860’da yapılmış olan bu meydana ulaşacaksınız. Davut heykelinin bronz kopyasının eşlik ettiği manzara özellikle gün batımında (Yazın 20.30 civarında) nefes kesici. Tarih önünüzde, size düşense şahit olmak.
AYRICA
Bigallo Müzesi 14. yüzyıldan kalma Floransa mozaiklerini görebileceğiniz muhteşem bir yapı. Bargello 13. yüzyıldan kalma bir kale ama şu anda Milli Müze ( Museo Nazionale) olarak kullanılıyor. Donatello’nun bronz Davut (David) heykeli ve Druids isimli çalışması da burada. Giriş katında Michelangelo’nun ilk eserleri var.
Piazza della Republica (Cumhuriyet Meydanı) Floransa’daki en geniş meydan. Eski Yahudi gettosunun olduğu bu meydandaki yazıt dikkati çekiyor: “Şehrin eski merkezi, yüzyıllar boyu ana meydanı, yeni bir yaşam için yenilendi.” Meydan kafe ve restoranlarla dolu.
Santa Maria Novella (Yeni Meryem Ana) Kilisesi tren istasyonunun yanında yer alıyor ve geçmişte zengin ailelerin şapelleri için kullanılmış. Erken Rönesans mimarisinin en iyi örneklerinden biri olarak kabul edilen binanın dış cephesi Romanesk-Gotik özellikler taşırken, içerideki freskler Medici Ailesi tarafından Vasari’ye yaptırılmış. Giotto’nun Hz. İsa’nın çarmıha gerilmesini anlatan eseri Crocifisso da burada.
San Lorenzo Basilikası 1419’da Brunelleschi tarafından Cosimo Medici’nin mozolesi olarak yapılmış. Michelangelo dış cephesini yapmaya başlamış ama Floransa’daki politikalardan ve dönen dolaplardan çok rahatsız olmuş ve işi yarıda bırakarak Roma’ya gitmiş. Santa Croce ( Kutsal Haç) Kilisesi Santa Maria Novella’yı yaptıran Dominkanların rakibi olan Fransiskanlar tarafından yaptırılmış. İçinde Galileo, Machiavelli ve Michelangelo’nun mezarları olan bu kilise 13. yüzyıldan kalma. Binanın içinde, asıl mezarı Ravenna’da olan Dante için yapılmış sembolik bir mezar bulunuyor.
NE YEMELİ?
İtalyanların damak tadı bizimkine çok yakın. Floransa’nın yemeklerine bayılacaksınız. Bruschetta (kızarmış ekmek üzerine, zeytinyağı, sarımsak, domates ve fesleğen. Bazen de ançuez veya ciğer pate), bistecca alla Fiorentina (Floransa usulü kalın biftek, tercihen az pişmiş, yani hala kanlı!), Carpaccio (İnce dilimlenmiş çiğ sığır eti) ideal bir mönüyü oluşturuyor. Floransa’da aile işletmesi olan çok sayıda trattoria dedikleri güzel ve sade lokanta bulunuyor. Pazar günleri bitpazarına da ev sahipliği yapan Piazza Santo Spirito’ya (Kutsal Ruh Meydanı) giderseniz çok sayıda uygun fiyatlı trattoria bulabilirsiniz. Piazza San Spirito aynı zamanda barlarla dolu. Çoğu Avrupa ülkesinde olduğu gibi İtalya’da da öğle yemeği mönüleri var, bunların özelliği belli yemekleri içeren mönülerin çok uygun fiyata sunulması. İtalyan restoranlarının bazılarında kuver olarak belli bir ücret alınıyor.
DAHASI VAR
Şehir hakkında dahasını merak edenler “Floransa” yazıma göz atmayı unutmayın.