Diğer Prens Adaları

Toplamda dokuz ada ve Vordonos Adası’nın oluşturduğu Prens Adaları’nın sadece dört tanesinde sürekli yerleşim var. Sivriada, Yassıada, Kaşıkadası ve Tavşanadası’nda oturan kimse olmaması ya da Kaşıkadası’nda Ortaçağ’dan kalma bir manastıra rastlanmayışı bu adaların ilginç olmadığı gibi bir düşünceye sevk etmesin sizi. Yerleşimin fazla olmadığı Sedefadası yaz aylarında lüks plaj kulübü ile yeni bir yaşam alanı sunuyor misafirlerine. Önerimiz özel bir tekne kiralayarak bu adaları da keşif listenize eklemeniz…

Sedef Adası
Büyükada’nın hemen doğusunda yer alan ada bir zamanlar Yunanlılar tarafından Terebinthos (Neft Ağacı) olarak isimlendirilmiş. Adını ya bildiğimiz “sedef” ten ya da adada bolca rastlayabileceğiniz ve uzaktan bakıldığında sedefe benzeyen “sedefotu” ndan alıyor. Adanın kuzeyinde IX. yüzyıla ait manastır kalıntılarına rastlamak mümkün. Bu kalıntılarla tezat bir görüntü sergileyen lüks villalar sadece yaz aylarında kullanılıyor.

Yassıada
Burgazada’nın batısında yer alıyor. Eski çağlarda Yunanlılar tarafından şeklinden ötürü “Düz” anlamına gelen “Plati” olarak adlandırılmış. Bazıları, eskiden buraya “Hayırsızada” da demişler. IV. yüzyıldan itibaren Yassıada, politik mahkumlar için uygun bir yer olarak görülmüş. Adada bir IX. yüzyıl manastırı ve küçük bir kilisenin kalıntıları var. Beklenmedik bir şekilde karşınıza çıkıp size hoş bir sürpriz yapacak olan ise yazar Edward Bulwer-Lytton’ın kardeşi, İngiliz Büyükelçisi Sir Henry Bulwer (1801-72) tarafından yaptırılan bir bina. Ortaçağ kalesi tarzında ve bir şato büyüklüğünde inşa ettirilen bu bina uzun yıllar Yunanlı sevgilisi Prenses Eurydice ve Sir Bulwer’e ev sahipliği yapmış. Prensesin 1872 yılında Rus casusu diye sınır dışı edilmesinden sonra, Hıdiv İsmail Paşa hayran kaldığı bu adaya cömert bir meblağ ödeyerek sahip olmuş ama ne yazık ki bir süre sonra ada tekrar eski harabe haline dönmüş.

1960-61’de ise Bulwer’in binası, modern Türk tarihinde kara bir leke olarak anılacak bir olayda başrollerden birini oynadı ve zamanın Başbakanı Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın yargılanıp ölüme mahkum edildiği mahkeme binası olarak kullanıldı. Devletin daha sonra iade-i itibarda bulunduğu bu üç politikacı İmralı Adası’nda asıldılar. Şato kısmen restore edildi, şu anda ise kendisine göre daha yeni ama en az kendisi kadar harap binalara arkadaşlık ediyor.

Sivriada
Burgazada’nın batısında yer alan bir diğer ada Prens Adaları’nın üçüncü küçük adası Sivriada…Yunanlılar tarafından adada bulunan tepenin şekline istinaden “Sivri” anlamına gelen “Oxia” olarak isimlendirilmiş. Adanın liman tarafından çıkarılan taşlar Kadıköy Limanı’nın yapımı için kullanılmış. Hemen yan tarafında bulunan, bugün sadece kalıntıları görülebilecek olan manastırın XII. yüzyıldan önce yapıldığı sanılıyor.

Yerleşimin olmadığı Sivriada’nın sokak köpeklerinin toplanıp ölüme terkedildiği yer olmasından dolayı kötü bir şöhreti var. Günümüzde İstanbul’a gelen turistleri de şaşırtan şeylerden biri olan başıboş gezinen sokak köpeklerinin kentle ilişkilerinin sıra dışı bir tarihi var. Belgelere göre XIX. yüzyılda İstanbul’daki sokak köpeği nüfusu 40.000 – 50.000 arasındaymış. Sultan II. Mahmud, büyük ihtimalle, bu sorunu çözmeye çalışan ilk padişah olmuş ve sokak köpeklerini toplatarak Sivriada’ya göndertmiş. Kaderin cilvesi, köpekleri taşıyan tekneler karaya oturmuş ve bu, Allah’ın bu “sürgünü” onaylamadığına bir işaret olarak yorumlanmış. Plan rafa kalkmış. Daha sonra Sultan Abdülaziz bir deneme daha yapmış, ancak bu kez de köpekleri taşıyan gemilerin ardından şehirde yangınların çıkması, Allah’ın bu işten hiç de memnun olmadığının göstergesi sayılmış ve proje rafa kaldırılmış. 1911’deki köpek sürgününden sonra meydana gelen deprem de bir başka ertelemeye neden olmuş.

Tavşan Adası
Yunanlıların Neandros adını verdiği Tavşan Adası, gurubun ikinci en küçük üyesi. Büyükada’nın hemen güneyinde yer alıyor ve VIII. yüzyıldan kalma manastır kalıntılarına sahip. Burası, aralarında oğlu III. Michael tarafından 856 yılında sürgüne gönderilen İmparator Theophilus’un karısı Theodora’nın da olduğu asiller için sürgün yeri olarak kullanılmış. Sivriada gibi, Tavşan Adası da sokak köpeklerinin bırakıldığı yer olmuş, hatta bu yüzden zaman zaman Köpekler Adası olarak da isimlendirilmiş. Sarp kayalıkları binlerce karabatak ve martıya yuva oluşturduğundan hobisi kuş incelemek olanlara önerebileceğimiz bir yer. Meraklıları için burada tekneyle girilebilen bir mağara olduğunu da hatırlatalım.

Kaşık Adası
Gurubun en küçük üyesi. Şeklinden dolayı Kaşık Adası isminin verildiği adaya Yunanlılar “Pita” (Pide) demiş. Üzerinde manastır ya da başka tarihi eser yok. Dinçkök ailesine ait olan Kaşık Adası’nda sadece birkaç ev var.

Vordonos Adası
Bir ada ne zaman ada olmaz? Vordonos Adası kadar küçük olup Prens Adaları’na ara sıra dahil edildiği zaman. Adadaki  IX. yüzyıldan kalma manastır hala ziyaret edilebilir durumda.

NASIL GİDİLİR?
Yaz aylarında bazı gemiler Büyükada’dan sonra Sedef Adası’na devam ediyor ama küçüklü büyüklü diğer adaları da ziyaret etmek için en iyi yol özel tekne kiralamak. Kaşıkadası ise özel mülkiyette olduğu için ziyaret edilemiyor.