YALVAÇ

YALVAÇ

Psidia Antioch 8. yüzyılda Arap istilacılarının elinden zor kurtulmuş. 1176 yılında Kılıçarslan yönetimindeki Selçuklu Türkleri, 1. Manuel Komnenos komutası altındaki Bizans ordusuyla buraya yakın bir yerlerde çarpışmış. Karşılaşmadan zaferle ayrılan taraf Selçuklular olmuş ve kısa bir süre sonra da daha aşağı bölgelerde yeni bir yerleşim yeri kurmuşlar, bu sayede de bugünkü Yalvaç doğmuş.

Yol Gösterici Demek

Bölgeye yerleşen Oğuz Türklerinin bir boyunun adı olan Yalvaç ilçeye de adını vermiş. Yalvaç aynı zamanda kelime olarak “elçi, yol gösterici” anlamını da taşıdığı için, Aziz Pavlus’u hatırlatarak seçilmiş gibi geliyor.

Devlethan Camii

Yalvaç’ın merkezi, Selçuklu İmparatorluğu’nun parçalanmasından oluşan yöresel küçük beyliklerin bölgeyi yönettiği zaman olan “Beylikler döneminden” kalma muhteşem Devlethan Camii’ne ev sahipliği yapıyor. Devlethan, 2. Kılıçarslan’ın kardeşiymiş ve 14. yüzyılda harika bir cami yaptırmış. Bu camiinin dış duvarları ve pencere çerçeveleri Antioch antik kentinden alınan devşirme mermer parçaları ile süslenmiş.

Hamidiye Camii

Devlethan Camii’nin hemen yanında göreceğiniz klasik tarzın zarif örneklerinden olan Hamidiye ya da Yeni Cami ise 2. Abdülhamid’in hükümdarlığı döneminde inşa edilmiş. Antioch’dan alınan malzemeler bu binanın zemin katında kullanılmış.

Anadolu binlerce yıllık bir tarihe sahip olunca, 1900’lü yılların başında yapılmış bir caminin “yeni” adıyla anılması çok normal. Anlatılanlara göre, yapım aşamasında halkın da büyük katlıları olmuş. Ören yerinden getirilen devşirme malzemeler arasında ziyaretçilerin dikkatini en çok merdivenin altındaki lahit ve minarenin tabanına konulmuş olan taşlar çekiyor.

İçeri girdiğinizde dört sütunun taşıdığı ana mekan bir ferahlık veriyor içinize. Kalem işleri ve renkli bezemeleri son derece zarif olan camiinin duvarlarında Arapça yazılan “Allah”, “Muhammed”, “Ali”, “Ebu Bekir” ve “Osman” hatları birer süsleme detayı olarak da kullanılmış. Oyma işçiliğinin de övgü aldığı camide bir güneş saati var.

Anlatan Meydanı

Hamidiye’den yolun karşısına geçince yerel yönetimin yaptırdığı ve işlevi isminde saklı “Yalvaç Anlatan Meydanı” (kasabaya gelen turistlere Yalvaç’ın gezilmesi gereken yerlerini anlatıyor) var. Burada rengarenk at arabalarını, eyer ustalarını, kullanışlı keçe kilimler yapan sanatçıları ve esnafı göreceksiniz. Buradaki kilimler, diğer şehirlerde bulacaklarınızdan çok farklı.

Yalvaç’ın Kalbi Çınaraltı

Yalvaç gibi yeşiliyle dikkat çeken bir ilçede, şahane Çınaraltı’nı mutlaka görmeniz gerek. Çınaraltı, Devlethan Camii’nin karşısında bulunuyor. İstanbul’daki Çengelköy ve Emirgan Çınaraltı’ları bu muhteşem meydanın yanında sıradan kalıyor. Burası tamamen, bir çınar ağacının dallarının hakimiyeti altında, öyle ki kendinizi ağaç dallarından bir çatının altındaymış gibi hissediyorsunuz. Üstelik söylediklerine göre ağaç 800 yaşında. Burada çay ocakları meydanın her köşesine yayılmış, kendilerini eskiden olduğu gibi “kıraathane” olarak isimlendiriyorlar.

Yalvaç Pazarı

Eğer ziyaret günlerinize uyuyorsa, Yalvaç’ta “yapmadan dönme” listenize mutlaka kasabanın pazarını eklemelisiniz. Büyüklük, çeşitlilik ve renklilik bakımından başınızı döndürecek özellikler taşıyor. Çevre il ve ilçelerden gelen üreticilerin getirdiği ürünler ile rengarenk sebze meyve dağcıkları ile kaplanıyor. Pazarın kurulduktan sonra hep beraber okunan ve pazara bereket getirmesi dilenen “Pazar duası” ile başlatılması ise bir gelenek haline gelmiş. Pazardan kaymak almayı ihmal etmeyin. Yalvaç’dan sevdiklerinize hediye almak isterseniz kilim ve deri ürünlerine göz atın. Kilimlerde kök boya kullanılıyor, derilerdeki işlemeler ise tamamen el ürünü.

Bonus: Limenia Adası

Eğer antik çağa ait eserleri seviyorsanız, buraya kadar gelmişken bir 25 kilometre daha gidip Limenia Adası’nı görmenizi öneririm. Hoyran Gölü üzerindeki adada ilk olarak sur kalıntıları dikkat çekiyor. Surların içinde ise Artemis için yapılmış bir tapınak ve bir Meryem Ana Manastırı bulunuyor. Adanın kayalık kısımlarına yapılmış kaya mezarları da dikkatinizden kaçmayacak kadar güzel. Aynı tip mezarlardan gölün yanındaki kayalıklarda da var. Özelliklerine bakarak bu üç mezarın zamanın soylularına ait olduğu iddia ediliyor, ancak aralarından birinin daha dikkat çekici bir işçiliğe sahip olduğu göz önüne alınırsa bu mezarda yatan kişinin “daha soylu” olduğunu söylemek de mümkün!

 

DİPNOT

Yazılarımı farklı tarihlerdeki ziyaretlerimin ardından kaleme aldım. Kaçınılmaz olarak güncel birçok bilgi içeriyor ama güncel demek bugünün dünyasında hız ve değişimin eş anlamlısı. Bu nedenle yazılarımı referans alıp seyahat planı yaparken değişken bilgileri  (tarihi mekanları ziyaret, yemek ve konaklama önerileri, ulaşım bilgileri vs.) kontrol etmeyi unutmayın. Ve siz de benim gibi “bilgi paylaştıkça güzel” felsefesine inananlardansanız, yazıları zenginleştireceğini düşündüğünüz detayları iletin.

Yolunuz açık olsun, gezgin ruhunuz hiç yaşlanmasın!

  • İstanbul

    Onda yaşamak yerine onu yaşamak gereken 7 tepeli şehrin; semtlerinden müzelerine, tarihinden camilerine kadar bilinen ve bilinmeyen köşeleri…

  • Türkiye

    Binlerce yıllık kültür hazinesi, medeniyetler beşiği topraklarımızı keşfetmek için kuzeyden güneye, doğudan batıya adım adım yolculuk…

  • Avrupa

    Yılın her dönemi ziyaret edilen ışıltılı başkentler, dünya hazinelerini saklayan müzeler, zarafet ve estetiği buluşturan kültürlerden izler…

  • Amerika & Avustralya

    Her zaman merak uyandıran coğrafyalar ve mesafelere aldırmadan gitmek isteyeceğiniz şehirler…

  • Asya & Afrika

    Doğa harikalarından kültür miraslarına, şaşırtıcı geleneklerden mimari başyapıtlara kadar sayısız hazine…

  • Özel Dosyalar

    Özel günlere ilişkin öneriler, ilginç konulara ilişkin yazılar, farklı coğrafyaları bir araya getiren karma konular…

YALVAÇ BEY

Yalvaç Bey’in adının verildiği kemeraltı çarşısında, Çınaraltı’ndan da fazla çay evi var. Yalvaç Bey bu bölgede 16. yüzyılda yaşamış bir hayırsever. Resimleri Topkapı Sarayı’nda bulunan bir minyatür kitabında ortaya çıkmış. Çay tiryakileri, nesiller boyu burada huzur ve sükuneti bulmuşlar. Daha birçok nesil de hiç şüphe yok ki bulmaya devam edecek.

AYA İNİ MAĞARASI

Doğa sporları ve mağaralara ilgi duyanlar için büyük bir potansiyel taşıyor Yalvaç. Ayı İni Mağarası turizme açık, üstelik ziyaretçisi de bir hayli fazla. Mağara, Sultan Dağı’nın eteklerinde bulunuyor.  İçindeki su bentleri ve sarnıçlar, bir zamanlar Romalılar ya da Bizanslılar tarafından sığınak olarak kullanıldığı düşüncesini pekiştiriyor. Sarnıçlar bugün bile duvardan sızan yağmur sularının biriktirilmesine yardımcı oluyor. Doğal güzelliği, tarihi kalıntıları, sarkıt ve dikitleri ile ilgi çeken mağara günümüzde geniş bir yarasa ailesine de ev sahipliği yapıyor.

DAHASI VAR

Eğer bölge hakkında dahasını merak ederseniz “Pisidia Antiokheia Antik Kenti” “Pisidia – Augustus Tapınağı” “Isparta” ve “Isparta’nın Çiçekleri” yazılarıma da göz atmayı unutmayın.