SAMSUN

Şehirlerin ruhuna işlemiş tarihler vardır. Bazıları öyle özel ve güzeldir ki onları ayrı düşünmek olanaksızdır; 19 Mayıs – Samsun birlikteliği gibi… Cumhuriyetimizin kuruluşuna giden yolun en önemli adımı, Atatürk’ün Samsun’a çıkışıdır. O yüzden mayıslar Samsun’da bir başka olur. Tam 19 Mayıs günü olmasa bile mayıs ayı içinde yolunuzu Samsun’a mutlaka düşürün. Keşfedecek çok şey bulacak, Karadeniz’in en güzel gelişen şehirlerinden biriyle tanışacaksınız.

Atatürk’ün Şehrine Hoş Geldiniz

Şehir Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla ve Atatürk’le öyle özdeş ki merkez mahallesi bile Milli Mücadele yıllarına saygılı bir selamla “İlk Adım” adını taşıyor. “Atatürk’ün şehri Samsun’a hoş geldiniz” yazan tabelalar da göreceksiniz. Samsun, Kurtuluş Savaşı’nda üstlendiği rol ile gurur duyan bir şehir. Bu gururu göstermeyi de özellikle önemsiyorlar. Mesela geçmişte pek de etkileyici olmayan Atatürk Müzesi zarif bir 20. yüzyıl binası olan Mantika Palas’a taşındı. Aslında bina otel olarak yapılmış ve 3 kez Atatürk’ü misafir etmiş bir yapı. Müzenin iki katında çok sayıda Atatürk fotoğrafı sergileniyor. Gazi’yi konuk eden oda da yenilenerek ziyarete açılmış. Burada Atatürk’ün bazı giysileri ile yolculukta kullandığı bavulu, barometresi ve piknik sepetinin de olduğu çeşitli eşyaları yer alıyor.

Onur Heykeli

Samsunlular, Milli Mücadele’nin kendi şehirlerinden başlatılmasını çok kıymetli bulmuş. Kendilerine bahşedilen bu onur için Atatürk’e minnetlerini kalıcı bir eserle göstermek istemişler; ortaya da Atatürk Parkı’ndaki görkemli Onur Heykeli çıkmış. Samsun halkı tarafından yaptırılan bronz heykel için o dönem Avusturyalı Heykeltıraş Kriphel’e 5.500 dolar ödenmiş.1931 yılında gemiyle taşınarak Samsun’a getirilmiş. Esas adı Gazi Heykeli ama Onur Anıtı ismiyle anılır olmuş. Kaidesiyle beraber yaklaşık 9 metre yüksekliğe sahip anıtta, şaha kalkmış bir at üstünde Atatürk yer alıyor. Başının dik oluşu ve heybeti, Türklerin gücünü ve azimle verdikleri mücadeleyi temsil ediyor. Üzerinde; “Vatanda Milli Mücadeleye başlamak için Gazi, 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıktı” yazıyor. Mermi ve cephane taşıyan Anadolu halkını temsil eden kabartmalar da yapılmış.

Bandırma Vapuru 

Samsun’un Doğu Park sahilinde Bandırma Vapuru ve Milli Mücadele Parkı yer alıyor. Orijinal vapur ne yazık ki günümüze ulaşamamış. Aslına uygun olarak yaptırılan yeni vapur ise müze olarak ziyarete açık. Atatürk ve arkadaşlarının balmumu heykelleri, 19. yüzyıla ait denizcilik malzemeleri, Atatürk’e ait bir radyo ve beylik tabancası ile siyah – beyaz fotoğraflar görecekleriniz arasında…

Tarihin İzleri

Samsun ilk bakışta Helenistik dönem ile Cumhuriyet arasındaki yüzyıllardan hiçbir şey kalmamış izlenimi veriyor. Ama gezmeye başladığınızda aksini göreceksiniz. İstiklal Caddesi’nde muhteşem konaklar, Cumhuriyet Meydanı’nın batısındaki çarşıda ise 20. yüzyılda yapılmış harika binalar var. Bu binalardan biri Belediye Sarayı, diğeri banka şubesi olmuş.Birçok şehirde karşınıza çıkan saat kulesi Samsun’da da var. 1886’dan kalma kuleyi geçip İskele Caddesi boyunca yürürseniz, bu kez 14. yüzyıldan kalma Yalı Camii’ne ulaşacaksınız. Adından da anlaşılacağı gibi yapıldığı yıllarda denizden yükselen dalgalar caminin duvarlarına çarparmış. Ama denizin doldurulmasıyla yapıl sahil yolu camiyi dalgalardan ayırmış. İskele Caddesi üzerinde, şehrin tarihi hanlarından biri olan Taşhan var. 17. yüzyıl sonlarında inşa edilen iki katlı bir yapı. Vezirköprü ilçe merkezindeki Fazıl Ahmed Paşa Bedesten ve Arastası da 17. yüzyılda yapılmış. Arasta bölümü bedestenin çevresinde gelişmiş.

Arkeoloji Müzesi

Samsun Arkeoloji Müzesi’ne de mutlaka uğrayın. Hiçbir şey için değilse bile 1900 yıllık altın küpeleri görmek için gidin.Müzede göreceğiniz en etkileyici kalıntılar Cedit Mahallesi’nde bulunan bir mezardan çıkarılmış. Aslına bakarsanız mezar çok eski; M.Ö. 4. yüzyılda yapılmış, M.S. 1. yüzyılda ise yeniden kullanılmış.Ölen kişiyle birlikte gömülen harika altın mücevherler var. Onlardan biri de Romalıların zafer tanrıçası Nike şeklinde bir çift küpe. Ayrıca kadın yüzleri şeklinde kopçaları olan birçok kolye de göreceksiniz.Mozaik denince haklı olarak akla hemen Gaziantep ve Hatay müzeleri gelir. Ama Samsun da Türkiye’nin güzel mozaiklerinin görülebileceği yerler listesinde olmalı. M.S. 5. yüzyıldan kalan oldukça güzel mozaikler, arkeoloji müzesinde ziyaretçilerini bekliyor.

Arkeolojik Park

Samsun’un tarihi 5 bin yıl öncesine kadar gidiyor. Şu anki şehir merkezinin biraz daha batısında kurulan en eski hali “Amisos” olarak adlandırılmış. Baruthane Mahallesi’ndeki ikiz tümülüslerde yapılan kazılarda da bir çift kesme taş mezar ortaya çıkarılmış. Bu bölgede bulunan boyalı tek örnek olması açısından önemli. Mezarların bulunduğu alan arkeolojik park olarak düzenlenmiş; teleferikle ulaşabilirsiniz. Devasa Amazon heykelinin önünden kalkan teleferik sizi Amisos Kafe’nin önünde bırakıyor. Belediye tarafından işletilen kafe, misafirlerine makul fiyatlı bir mönü ve muhteşem bir manzara sunuyor. Buradaki tahta yürüyüş yollarını takip ederek farklı tarzda sütunlarla dekore edilmiş kuzey mezarına gidebilirsiniz.

Sevgi Gölü

Şehrin küçük rıhtımı kuğuların zarifçe süzüldüğü güzel bir kafeye dönüştürülmüş. Belediye tarafından yapılan Sevgi Gölü adlı bu alan, keyifli vakit geçirilebilecek yerlerden. Zaten Samsun’da en ilgi çeken yerler genellikle harika bir düzenlemeden geçmiş olan sahil boyunca sıralanmış. Konforlu plaj kulüpler de cabası. Aralarındaki parklar koşu, bisiklet yolları ve egzersiz aletleriyle donatılmış. En güzeli ise tren yolu geçişine kurulmuş olan asma yaya köprüsü. Deniz – güneş – kum üçlüsü için de ideal bir yer Samsun. Yakakent’ten Terme’ye kadar uzanan sahil hattı, geniş ve doğal plajlarla dolu. Kumu da güzel bu yerlerden denize girmek keyifli.

Çivisiz Cami, Kaya Mezarları

Samsun Çarşamba’daki Göğceli Camii, 1200’lerin ilk yarısında yapılmış. Yığma teknikle tek çivi kullanılmadan inşa edilen cami hala ibadet için kullanılıyor. Yine Çarşamba ilçe merkezindeki tarihi bedesten, geç dönem Osmanlı yapısı. 1826’da inşa edilen bedestenin, ilk yapıldığında kuyumcular çarşısı olarak kullanıldığı düşünülüyor. Helenistik döneme ait kaya mezarları da Samsun’da görebilecekleriniz arasında; Asar Köyü’nde farklı noktalarda yer alıyor.

Kızılırmak Deltası

Türkiye’nin, Karadeniz sahilindeki doğal özelliklerini koruyabilmiş en büyük ve en önemli sulak alanını Samsun’daki Kızılırmak Deltası’nda görebilirsiniz. Kızılırmak’ın denize karıştığı yerde Bafra, Alaçam, 19 Mayıs ilçelerini kapsayan alan, Samsun-Sinop Karayolu’nun kuzeyinde kalıyor.Biyoçeşitlilik açısından oldukça zengin olan delta, günün her saati sunduğu birbirinden güzel manzaralarla adeta cennet gibi bir nokta. İzlemeye de fotoğraf çekmeye de doymak mümkün değil. Leylekler, turnalar, birçok yırtıcı kuş türü deltanın misafirleri arasında.

Doğa Yürüyüşleri

Kızılırmak ve Yeşilırmak deltaları arasında bulunuşuyla bir günde dört mevsimi yaşamanın mümkün olduğu bir yer Samsun. Doğa yürüyüşleri için birçok alternatif var. Atakum, Kocadağ Mesire Alanı, Kurupelit-İncesu, Çakırlar Korusu ve Hasköy değerlendirilebilecek alternatifler arasında. Buranın zengin doğası Bafra Balık Gölleri’ne de ev sahipliği yapıyor. Hem balık ve diğer su canlıları çeşitliliği hem de bozulmadan koruduğu doğal yapısıyla sadece Türkiye için değil uluslararası sulak alanlar haritasında da önemli yere sahip.