AFYON – BÜYÜK TAARRUZ’UN İZİNDE

“Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir! İleri!”

Cumhuriyetimizin kurulması için verilen bağımsızlık mücadelesinin en önemli safhalarından biri, Milli Mücadele tarihimizde çok önemli bir yeri olan Kütahya ve Afyonkarahisar’da gerçekleşti.

20 Eylül 1919’ da başladı Milli Mücadele. 10 Ağustos 1920’de imzalanan Sevr Antlaşması sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin antlaşmayı tanımadığını ilan etmesi üzerine işgal hızlandı. 28 Temmuz 1921’de Kütahya’ya gelen Yunan Kralı Konstantin savaş konseyini burada toplayıp Ankara üzerine yürüme kararı çıkarttı.

Emsalsiz Zafer

Yunan askerlerinin ilerleyişi karşısında Türk Ordusu, Sakarya’da Başkomutan Mustafa Kemal komutasında dünya savaş tarihinde örneği görülmeyen bir taktikle büyük bir zafer kazandı. Sakarya’da durdurulan düşman ordusunu tamamen yurttan atmak amacıyla bir yıl kadar süren hazırlık döneminden sonra nihayetinde 26 Ağustos 1922 tarihinde Başkomutan Mustafa Kemal, Afyonkarahisar Kocatepe’den başlattı Büyük Taarruz’u.

İzmir’e Doğru

Mustafa Kemal, İsmet Paşa ve Fevzi Çakmak Paşa, Kütahya Çalköy’de yıkık bir evin avlusunda kırık bir kağnı arabasının üzerinde durum değerlendirmesi yaparak Yunanlıların yeniden savunma düzenine geçmesini önlemek ve Yunanlıları mağlup etmek için İzmir’e girmeye karar vermişlerdi.

O Emir!

Mustafa Kemal burada Batı Cephesindeki tüm subay ve erlere okunmak üzere “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir! İleri!” emrini verdiği bir bildiri yayınladı.  Bu taarruz sayesinde Kütahya 30 Ağustos Zaferi ile düşman işgalinden kurtarıldı, ardından da 1 Eylül’de Gediz, 3 Eylül’de Emet ve Tavşanlı tekrar özgürlüğüne kavuştu. 9 Eylülde İzmir’de Yunan askerlerini denize döken Türk Ordusu, Mustafa Kemal’in emrini büyük bir başarı ile yerine getirmiş oldu.

Zafer Müzesi

Bu büyük muharebelerin geçtiği alan 1981’de milli park ilan edildi. Savaşın kronolojisine göre Büyük Taarruz’un geçtiği alan Afyon’un güneyinde bulunuyor. Gezginler, Afyon’da konaklayarak bu alan ve anıtların çoğunu ziyaret edebiliyor. Taarruz emri ise bugünkü Afyon Zafer Müzesi’nde verilmiş. 1915-1920 arasında Saitoğlu Mehmet Sait Efendi tarafından Afyonkarahisar’ın merkezinde yaptırılan iki katlı yapı, Büyük Taarruz’dan önce Yunanlı General Trikupis’in Kolordu Karargahı’ymış. 28 Ağustos’ta Başkomutanlık Karargahı olmuş.

Zafer Anıtı

Cumhuriyet Meydanı’nda yer alan ve şehrin simgesi olan Afyonkarahisar Zafer Anıtı, görkemli bir bronz eser, devrin önemli heykeltıraşlarından Avusturyalı Krippel tarafından yapılmış. Atatürk’ün 20 Kasım 1937’de Afyon’u ziyareti sırasında gördüğü ve övdüğü heykel, kentin Yunan saldırısından kurtarılışını sembolize ediyor. Afyonkarahisar Sincanlı İlçesi’ne bağlı, Yıldırım Kemal Köyü’ndeki artık kullanılmayan tren istasyonu ise Türk Süvari Kolordusu’nun düşman gerisine sızarak telgraf ve ikmal hatlarını kesme harekatında çok önemli bir nokta olması nedeniyle önem taşıyor.